چكيده
شناخت دقيق آراء خاورشناسان درباره معارف اسلامى و نقد علمى ديدگاه هاى آنان براى ما مسلمانان ضرورتى انكارناپذير است. به همين منظور، راقم اين سطور در مقاله حاضر تلاش كرده تا به معرفى و آسيب شناسى پژوهش فايرستون درباره حضرت ابراهيم(علیه السلام) بپردازد.
داستان ابراهيم از نظر قرآن
آنچه از قرآن كريم در باره ابراهيم(علیه السلام) استفاده می شود اين است كه: ابراهيم (عليه السلام) از اوان طفوليت تا وقتى كه به حد تميز رسيده در نهانگاهى دور از جامعه خود می زيسته، و پس از آنكه به حد تميز رسيده از نهانگاه خود به سوى قوم و جامعه اش بيرون شده و به پدر خود پيوسته است؛
مقدمه
قرآن نوري است كه خاموشي ندارد، چراغي است كه درخشندگي آن زوال نپذيرد، دريايي است كه ژرفاي آن درك نشود، راهي است كه رونده آن گمراه نگردد، شعله اي است كه نور آن تاريك نشود... دريايي است كه تشنگان آن، آبش را تمام نتوانند كشيد، و چشمه اي است كه آبش كمي ندارد، محل برداشت آبي است كه هر چه از آن برگيرند كاهش نمييابد... خدا قرآن را فرو نشاننده عطش علمي دانشمندان، و باران بهاري براي قلب فقيهان، و راه گسترده براي صالحان قرار داده است.بررسي معارف و علوم قرآن تقريباً در هيچ دوراني از تاريخ اختصاص به مسلمانان نداشته بلكه اين موضوع همواره از سوي عالمان و پژوهشگران غير مسلمان نيز پيگيري شده است به ويژه در قرون اخير شاهد اهتمام جدي خاورشناسان قرآن پژوه نسبت به پژوهشهاي قرآني هستيم.
چکيده
نوشتار «بررسي ديدگاه برخي خاورشناسان در مورد قرآن بسندگي و نفي احاديث» كه در شماره هشتم سال پنجم مجله قرآن‌پژوهی خاورشناسان انتشار يافته است به ردّ دیدگاه‌های آوروئس در مورد حدیث‌بسندگی پرداخته است و نوشتار حاضر را مي‌توان در واقع تكمله يا تتمه‌اي بر نوشتار مذكور تلقي كرد. در این نوشتار، بعد از چند توصیه در مورد شیوه پاسخ‌گویی مقاله فوق، به اشکالات دیدگاه قرآن‌بسندگی آوروئس پرداخته شده است. نخست به اشکال مبنایی آن یعنی تفسیر به رأی آیات قرآن و عدم توجه به همه آیات اشاره گردیده، سپس دلایل قرآن، تاریخی و عقلی برای اثبات حقانیت احادیث و کارکرد آنها آورده شده است.
چکيده
یکی از موضوعات مهمی که بسیاری از مستشرقان و از جمله وات به آن پرداخته‌اند، موضوع «وحی» و مسائل پیرامون آن است که از اهمیت والایی نزد مسلمانان برخوردار است. این پژوهش، به بررسی و نقد آرا و اندیشه های وات پیرامون «وحی» میپردازد و از آثار مهم وی در حوزه های قرآن، تاریخ اسلام و سیره نبوی برگرفته شده است. وحی در لغت و اصطلاح، تفاوت وحی با الهام، خاستگاه وحی، غرض از وحی، شیوه های نزول وحی، تردید یا یقین پیامبر(صلی الله علیه و آله) در دریافت وحی، وحی و شناخت جهان، وحی و دخالت خدا در تاریخ، تأثیر شخصیت پیامبر بر قالب وحی، خطاپذیریِ وحی و پیامبر و عنصر بشری در قرآن، مهمترین دیدگاه های وات در این نوشتار است که مورد پردازش قرار گرفته است.
چکيده
پژوهش حاضر به معرفي و نقد مقاله «معراج» در دايرةالمعارف قرآن مي پردازد. مايكل سلز نويسنده مقاله با اقامه دلايلي مبناي قرآني معراج محمد(صلی الله علیه و آله) را کمرنگ جلوه مي‌دهد. وي با اشاره به آيه نخست سوره اسراء، سفر شبانه پيامبر را از جهت مبدأ و مقصد بررسي مي‌نمايد. او ضمن اشاره به آيات ابتدايي سوره نجم، بين اين سوره و آيه اول سوره اسراء ارتباط بينامتني برقرار مي‌کند.
مقاله ياد شده نكات مثبتي دارد اما برخي از مطالب مطرح شده در آن قابل نقد است.
چکيده
اهداف پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله)از غزوات و سرایا مسئله‌ای است که مورد توجه مستشرقان قرار گرفته و آثار زیادی را درباره آن خلق کرده‌اند. اکثر مستشرقان اهداف جنگ‌های پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله)را مادّی و در راستای جنگ‌ها، غارت‌های بدوی و سلطه سیاسی و اقتصادی پیامبر بر دیگران می‌دانند.
چکيده
موضوع سیره و تاریخ‌نگاری بخشی از مقاله «سیره و قرآن» نگارش ویم رافن از دایرة المعارف قرآن لیدن است. نویسنده مقاله، گزارشی از معانی مختلف واژه سیره، سیره‌نویسان، انواع سیره و در پایان سیره و تاریخ‌نگاری ارائه می‌دهد. نویسنده با اشاره به دیدگاه‌های سیره‌پژوهان غربی، سیره‌پژوهی را از قرون اخیر آغاز می‌کند و تاریخ‌نگاری سیره و قرآن را جزء دیدگاه‌های مستشرقان بیان می‌کند.
چکيده
مستشرقان در اکثر مباحث علمی با اتخاذ مبانی و پیش فرض هایی غالباً نادرست، در صدد اثبات تشکیکات خود در مباحث قرآنی بوده اند. یکی از مباحث مهم در بحث علم و دین و رابطة آن با یکدیگر، تقریر مبانی و پیش فرض های بحث علم و دین می باشد، که دانشمندان اسلامی و مسیحی در این وادی قدم نهاده اند.
چکيده
در بخش نخست اين نوشتار، خلاصه‌ای از ترجمه مدخل ارایه شده است. در بخش دوم از دو بعد ساختاری و محتوایی به بررسی مدخل پرداخته شده است. هرچند نویسندگان به معناشناسی مفردات قرآنی، ورود خوبی داشته‌اند، اما فزونی مقدمات بر اصل بحث، جانبداری از برخی گروه‌های خاص دینی و عدم رعایت انصاف علمی در پاره‌ای موارد، مسلم پنداشتن تکثرگرایی نسبیت اندیشانه و نقد آموزه‌های قرآن با آن، از معایب ساختاری است که کار آنان را دچار نقص کرده است.
