چکيده
کيهان‌شناسي درباره قوانين عمومي تکامل طبيعي و مادي جهان و ساختار آن بحث مي‌کند. بررسي وضع کهکشان‌ها، ستارگان، آفرينش آسمان‌ها، زمين و نيز انبساط جهان، از مباحث مهم اين رشته است. اين دانش در مجموع چند هدف اصلي دارد از جمله: اثبات ناظم، اثبات توحيد الهي، نشان دادن عظمت خداوند، بيان امکان معاد و تحقق حتمي آن، تشويق به استفاده از طبيعت، بيان مبدأ پيدايش و چگونگي شكل‌گرفتن موجودات، بيان نظم و انسجام طبيعت، يادآوري برخي نعمت‌هاي الهي و ترغيب به شُکر، بيان برخي حقايق نجومي و کيهان‌شناختي.
چكيده
مقاله جهاد، تأليف «الالاندا ـ تاسرون» داراي يک مقدمه و دو بخش است که نويسنده در مقدمه مفهوم جهاد را با توجه به مفاهيم گوناگون آن به دو دسته (1. اعم از جنگ 2. به معناي جنگ) تقسيم کرده است.
در بخش نخست، به تحليل و مفهوم‌شناسي واژه جهاد در قرآن به عنوان شرح الاسم مي‌پردازد و تلاش مي‌کند معاني مختلف آن را در سايه آيات تبيين نمايد. وي در مواردي معناي جهاد را دچار ابهام مي‌بيند و مي‌کوشد با توجه به برخي تفاسير به معناي آن پي ببرد.
چكيده
مستشرقان در بررسي معارف قرآن و آموزه‌هاي اسلام از روش‌هاي گوناگوني، مانند روش پديدارشناسي، جامعه‌شناختي، روان‌شناختي، معناشناسي و روش تطبيقي بهره گرفته‌اند. هر يک از اين روش‌ها سهمي از واقع‌نمايي را دارند؛ اما اگر به تنهايي و بدون بهره‌گيري از روش‌هاي ديگر ـ به عنوان مکمل ـ باشند و به ويژه اگر به صورت ناقص و انحصاري به کار گرفته شوند، نتايج ناقص و غلطي را در پي خواهند داشت.
چکيده
خاورشناس معاصر فرانسوي آوروئِس «Averoés» در پايگاه اينترنتي: www.Baldi.net كوشيده است با پيش كشيدن پانزده موضوع و استناد هر يك به قرآن، ثابت كند كه حديثي جز قرآن نيست؛ آموزه‌هاي خداوند تنها در قرآن است؛ پيامبر قرآن را تفسير نكرده؛ حكمتي كه به پيامبر داده شده حديث نيست، بلكه قرآن است؛ خدا يكي است، پس سرچشمه احكام نيز يكي است؛ كساني كه دنبال حديث مي‌روند، به سراي ديگر ايمان ندارند؛
چكيده
جان برتن قرآن پژوه انگليسى، مؤلف كتاب «جمع آورى قرآن» است. وى به بررسى مسئله تدوين قرآن مي پردازد و معتقد است قرآن فعلي در عصر پيامبر و توسط آن حضرت گردآورى شده و هيچ نقصانى نسبت به آيات آن رخ نداده است. مسئله «نسخ» و «مصاحف صحابه» دو علت حذف نقش پيامبر اکرم از عرصه جمع آورى قرآن هستند. موضوعات «نسخ تلاوت و حكم»، «نسخ تلاوت و بقاى حكم» و «اختلاف قرائات مصاحف صحابه» واقعيت خارجى ندارند و ساخته ذهن فقيهان اهل‌سنت است كه در مناظره‌هاي خود با فقيهان مي‌کوشيدند با تمسك به آن‌ها، آن دسته از احكام فقهى خود را كه مستند آن‌ها در نصوص مصحف فعلى وجود ندارد، به قرآن مستند نمايند.
چكيده
نوشتاري که در پيش‌رو داريد به بررسي مطالعات آکادميک مستشرقان در مورد قرآن مي‌پردازد و بيان مي‌دارد كه اين مطالعات توسط جريان‌هاي خاصي در انديشه غرب شکل گرفته است و شامل تاريخ‌نگاري، تحليل متون، دين‌شناسي، جامعه‌شناسي دين، عملکرد ديني و غيره مي‌باشد. نويسنده در ادامه به مسئله دانش آکادميک و تاريخچه آن مي‌پردازد و برخي موارد آن را به نقد مي‌کشد.
چكيده
اين مقاله پس از طرح ديدگاه شرق‌شناسان در باب اسطوره‌انگاري گزاره‌هاي تاريخي قرآن، به بررسي آن مي‌پردازد و با اشاره به برخي اشكال‌هاي اين نظريه، شواهد و دلايلي بر واقع‌نمايي گزاره‌هاي تاريخي قرآن ارائه مي‌دهد وبه اين نتيجه مي‌رسد كه نه تنها دليلي بر اسطوره‌انگاري گزاره‌هاي تاريخي قرآن وجود ندارد، بلكه شواهد و دلايل بيرون متني و درون متني بسياري بر واقع‌نمايي زبان قرآن در گزاره‌هاي تاريخي‌اش گواهي مي‌دهند.
چکيده
عصمتِ وحي و دخالت نداشتن غيرخداوند در آن، از جمله معتَقدات مسلمانان است كه دلايل نقلي (آيات و روايات) و دلايل عقلي فراواني بر آن گواهي مي‌دهند.
افسانة غرانيق، روايتي ساختگي است كه با اين اصل مهم در تعارض است، چون از دخالت شيطان در نزول وحي سخن مي‌گويد. متأسفانه نقل اين افسانه توسط برخي مورخان و مفسران، دست‌آويزي براي گروهي از مستشرقان فراهم کرده است تا آن را به عنوان شاهدي بر معصوم نبودن وحي مطرح كنند.
چكيده
«تفسیر در دوران اولیه اسلام» یکی از مقالات کتاب قرآن، دایرة‌المعارفي است که به سر ویراستاری اولیور لمان در سال 2006 به چاپ رسید. هر دو نویسنده مقاله استاد دانشکده الهیات دانشگاه حران ترکیه می‌باشند آن دو ضمن بیان تعاریف تفسیر و تاویل و برشماری اختلاف معانی آن‌ها، به سیر تاریخی تدوین تفسیر پرداخته‌اند و به انواع روش‌های تفسیر اشاراتی کرده‌اند. نویسندگان یکی از علل نیاز به تفسیر را توضیح و تبیین قصص قرآن، جهت ذکر جزئیات آن‌ها دانسته‌اند.
چكيده
دو مقالة «اقتصاد» و «علم اقتصاد» (Economics) تأليف «عبدالله سعيد» از مقالات دايرة المعارف قرآن ليدن، حاوي مطالب اساسي در موضوع اقتصاد در قرآن است. نويسنده در تبيين بخشي از مطالب اصلی و خطوط اساسي اقتصاد اسلام تا حدودي موفق شده است و مطالبي در مورد عدالت و مسئوليت اجتماعي، تحصيل و توزيع ثروت و تنظيم قراردادها در قرآن و نيز اصول اقتصاد اسلامي از ديدگاه صاحب نظران معاصر اسلامي مثل شهيد صدر، طالقاني و ... بيان كرده است. با اين حال مقاله وی از جهات ديگر داراي كاستي‌هايي است و در مواردي به تكميل و توضيح نياز دارد.
