گرچه محتواى زيبا و سرشار از لطافت و معاني آيات قرآني، اين كتابِ مقدس را بينياز از تعريف ديگران ميكند، امّا از آنجا كه نگاه بيروني و قضاوت ديگران نيز خود شيريني و تأثيري ديگر دارد نمونههايي چند را بر ميشماريم:
اروپا نبايد فراموش كند كه مديون قرآن محمدي است، زيرا قرآن بود كه آفتاب علم و دانش را در اروپا طلوع داد.
وی نيز در مقابل عظمت قرآن سر تعظيم فرود آورده است: ساليان دراز كشيشان از خدا بي خبر ما را از پي بردن به حقايق قرآن مقدس و عظمتِ آورنده آن دور نگه داشتهاند، اما هر قدر كه ما قدم در جاده علم و دانش به پيش گذارده و پردههاي جهل و تعصب نا بجا را دريدهايم، عظمت احكام مقدس اسلام كه قرآن مجموعه آن است، بهت و حيرت عجيبي در ما ايجاد نموده است و عنقريب است كه اين كتابِ توصيف ناپذير، عالم را به خود جلب نموده و تأثير عميقي در علم و دانش گذارده و در نتيجه جهانمدار ميگردد.
اسلوب قرآن، اسلوبي ملكوتي و آسماني است و مولود فكر بشر و مخلوق زميني نيست. آنچه را كه قرآن دارد، هيچ كتاب ديگري نخواهد داشت.
محقق انگليسي مينويسد: اين اولين و آخرين كتابي است كه موجب بروز انواع هنرها ميگردد.
رهبر اسبق هند قايل به اين بود كه: از راه آموختن دانشِ قرآن، همه كس به اسرار روحي و حكمتهاي دين، بدون داشتن خصوصيات مصنوعي نايل ميشود.
قرآن بهترين و برترين كتاب است كه دست هنر ازلي براي بشر در آن ظاهر گشته است.
قرآن را بزرگترين دليل بر يگانگي خداوند عالم دانسته است.
قرآن را سرود مذهبي، ستايش ايزدي، قانون مدني، دعا و مناجات، وعظ و ارشاد، راه و رسم جنگ آوري، قصص و تواريخ ميداند.
او قرآن را كتابي پر از دلائل سرشار منطقي و مسائل بي شمار علمي ميداند كه قوانين قضائي، حقوقي، دستورات زندگي و مقررات مذهبي و ديني، با عبارات سَليس و روان به شكلي بيان شده كه خواننده را تحت تأثير خود قرار ميدهد.
او می گوید: هيچ بشري و هيچ كتابي به اندازه قرآن و محمد(صلی الله علیه و آله و سلم) انسانها را به دانش دعوت نكردهاند. تا آنجا كه در قرآن 950 بار از علم، فكر و عقل، سخن به ميان آمده است.
دانشمند ايتاليايي نيز در اين مورد ميگويد: ما در اين قرآن ذخائر و اندوختههائي از علوم ميبينيم كه ما فوق استعداد و ظرفيت با هوشترين و متفكرترين اشخاص است و بزرگترين فيلسوفان و قويترين رجال سياست، بايد در مقابل قرآن زانوي عجز و ناتواني بزنند.
قوانين قرآن درباره طلاق كاملترين قوانين است.
فيلسوف بزرگ روسي، قرآن را مشتمل بر تعليمات و حقايق روشن و آشكار و سهل ميداند كه عموم افراد بشر از هر طبقهاي ميتوانند از آن بهرهمند گردند.
سخنور سياسي معتقد است: قرآن بر محكمترين نظام قضايي و بالاترين قضاوت علمي و بزرگترين قانونگذار، شكل گرفته است و مانند آن هرگز در اين عالم به وجود نيامده است.
مينويسد: قرآن كه كتاب آسماني مسلمانان است تنها منحصر به تعاليم و دستورات مذهبي نيست، بلكه دستورات سياسي و اجتماعي مسلمانان نيز در آن درج است.
شكي نيست كه در بعضي از قسمتهاي اين كتاب، در فنون شعري و رموز خطابه و حسن بيان، قدرت نماييهايي شده كه نظير آن در ساير كتب مذهبي نميتوان بدست آورد. احكام و تعاليم اخلاقي آن بسيار برجسته و عالي است، مهمان نوازي، اعتدال در خواهشهاي نفساني، وفاي به عهد، اكرام والدين، اعانت و سرپرستي از بيوه و يتيم، نيكي كردن در مقابل بد، كه در موارد عديده از آن تاكيد به عمل آمده و تمام اين صفات و خصايل حميده را تعليم داده است.
نویسنده: محمد رسول كيانى