دانشمندان و فیلسوفان اروپا مدت مدیدی بر این باور بودند که زمین در مرکز جهان ثابت است و اجرام دیگر از جمله خورشید به دور آن می گردند. درست از زمان بطلیموس(قرن دوم قبل از میلاد) این فکر که زمین مرکز عالم وجود است غالب بود.
در سال 1512 نیکلاس کوپرنیک نظریه حرکت سیاره ای دوار به دورِ خورشید را مطرح کرد و ادعا می کرد که خورشید در مرکز منظومه شمسی ثابت است و سیاره ها به دور آن می گردند.
در سال 1906 دانشمند آلمانی، یوهانس کپلر، کتاب «ستاره شناسی جدید» را نوشت.در این کتاب او مطرح کرد که سیارات نه تنها در چرخش بیضوی به دور خورشید می چرخند،بلکه با سرعت منظم دور محور خود نیز دوران می کنند. با وجود این دانش،دانشمندان اروپایی توانستند بسیاری از مکانیزم های منظومه شمسی از جمله توالی شب و روز را شرح دهند.
پس از این کشف ها،مردم فکر می کردند که خورشید ساکن است و مانند زمین حول محور خود نمی چرخد. من یاد دارم که این مورد را در کتاب جغرافی در دوران تحصیل در مدرسه خوانده بودم. خداوند در قرآن کریم می فرماید:
«و هو الذی خلق الّیل و النّهار و الشّمس و القمر کل فی فلک یسبحون؛اوست کسی که شب و روز و خورشید و ماه را آفرید؛هر یک در مداری در حرکتند».(سوره انبیاء،آیه 33)
کلمه «یسبحون» از کلمه «سبح» گرفته شده است. این کلمه به حرکت اجرام متحرک اشاره می کند. کاربرد این کلمه برای انسان در روی زمین به معنای راه رفتن و دویدن است نه غلتیدن، اما همین کلمه برای انسان در آب، معنای شنا کردن دارد نه شناور بودن.
همچنین یَسبح برای اجرام سماوی مانند خورشید به معنای چرخش هنگام حرکت در فضاست نه پرواز در فضا.این حقیقت در بسیاری از کتاب های درسی آمده است که خورشید حول محور خود می چرخد.
چرخش خورشید حول محورش را می توان با کمک وسیله ای اثبات کرد. این وسیله تصویر خورشید را به نحوی روی میز می اندازد که انسان می تواند بدون کور شدن آن را مشاهده کند. متوجه می شویم که خورشید لکه هایی دارد و یک حرکت دورانی را در هر 25 روز یک بار کامل می کند، یعنی تقریباً 25 روز طول می کشد تا خورشید یک بار حول محور خود بچرخد.
در واقع، خورشید با سرعت 150 مایل در ثانیه در فضا می چرخد و حدود 200 میلیون سال طول می کشد که یک بار به دور مرکز کهکشان راه شیری بچرخد.
«لا الشمس ینبغی لها أن تدرک القمر و لا الّیل سابق النّهار و کل فی فلک یسبحون؛نه خورشید را سزاست که به ماه رسد،و نه شب بر روز پیشی می گیرد؛و هر کدام در مسیر خود شناورند».(سوره یس،آیه 40)
مدت زمانی که ماه به دور خود می چرخد مساوی با زمانی است که به دور زمین می گردد.تقریباً 5،29 روز طول می کشد تا یک چرخش به پایان برسد.انسان با دیدن صحت آیات قرآن چاره ای جز خشوع ندارد.آیا ما نباید راجع به منبع دانش قرآن [که الهی است] فکر کنیم؟
خورشید پس از دوره خاصی خاموش می شود
خورشید به دلیل فعل و انفعال های شیمیایی سطحی، از 5 میلیون سال گذشته نور داشته است اما در آینده در زمان خاصی این روند پایان می یابد و خورشید کاملاً خاموش می شود که منجر به پایان یافتن زندگی روی زمین می شود.قرآن کریم در رابطه با ناپایداری وجود خورشید می فرماید:
«و الشّمس تجری لمستقرّ لها ذلک تقدیر العزیز العلیم؛و خورشید(نیز برای آنها آیتی است) که پیوسته به سوی قرارگاهش در حرکت است؛این تقدیر خداوند قادر و داناست».(سوره یس، آیه 38)
کلمه عربی مستقر به معنای زمان یا مکان تعیین شده است.بنابر این قرآن می فرماید که خورشید به سوی مکانی معین جریان دارد و این کار را صرفاً تا زمان معینی انجام می دهد ـ یعنی پایان می یابد یا خاموش می شود.
نویسنده : زهرا آقا محمد شیرازی