تفسیر قرآن

قرآن با ارائه‌ي برنامه‌ي كامل و جامعي در عرصه‌هاي مختلف از جمله اعتقادي، اخلاقي، فقهي و تاريخي سخن رانده، وراه و رسم زندگي و رسيدن به‌سوي اهداف عاليه و سعادت واقعي را، به صورت كلي و به اجمال براي انسان روشن كرده است. لذا براي درك دقيق مفاهيم قرآن نياز به متخصصي است كه به تبيين مجملات قرآن و باز كردن مطالبي كه جز به اشاره يا ذكر كليات، سخني به ميان نيامده است، اقدام نمايد. چنان‌كه قران كريم مي‌فرمايد: فاذا قرأناه فاتّبع قرآنه ثمّ انّ عليناه بيانه (قيامت 75/18ـ 19) يعني: چون قرآن را (برتو) خوانديم تو از قرائت آن دنباله روي كن، سپس (بدان كه) شرح و بيان آن نيز برعهده ماست.

پيوند ميان قرآن و اهل بيت، پيوند ميان نور و بينايي است. نور وحي در ذات خود روشن و روشنگر است، امّا بهره گيري از آن، نياز به چشماني بصير و نافذ دارد و راهگذران طريق ديانت به ميزان بصيرت و بينايي خويش از آن سود می جويند.

آيا مي‏ توان از روايات در تفسير قرآن بهره گرفت؟ بسا گفته مي ‏شود كه حديث و روايتي كه به سرحدّ تواتر نرسيده يا قرائن قطعي با آن همراه نباشد، در تفسير قابل استناد نيست؛ زيرا سند بودن آن جاي ترديد است و در اصطلاح به آن، خبر واحد مي‏ گويند و يقين ‏آور نيست. آري اگر به سرحدّ تواتر رسيد (خبر گروهي و جمعي) يا قرائن و شواهد دروني و بروني آن را فراگرفت، در اين دو صورت، يقين‏ آور است و قابل استناد خواهد بود.

يـكـى از مـبـاحثى كه از قديم مطرح بوده است, اين است كه چند درصد آيات قرآن كريم, آيات الاحكام است . اولين عالمانى كه تفسير موضوعى نوشته اند كسانى هستند كه در رابطه با آيات الاحكام رساله يا كتاب نوشته اند زيرا اين بحث, نوعى تفسير موضوعى است . آنـچه اكنون مطرح است, اين است كه در حدود پانصد آيه, آيات الاحكام را تشكيل مى دهد يعنى حدود يك دوازدهم آيات قرآن كريم , زيرا قرآن داراى شش هزار و دويست و سى و شش آيه است .