ترجمه قرآن

تأثيرگذارين متون مکتوب در جوامع انساني، متون مقدس‏اند. اين متنها از بدو پيدايش مورد توجه انديشمندان و عموم مردم بوده و از زمان‏هاي دور از زبان اصلي به زبان‏هاي ديگر برگردانده شده‏اند. اطلاع رساني و چگونگي درج مشخصات برگردان‏هاي قرآن کريم در کتابنامه‏ها، موضوع اين نوشتاراست.
چكيده خداوند قرآن را براى هدايت بشر فرو فرستاده است. يكى از راه هاى برخوردارى از هدايت قرآن، ترجمه روان، بدون ابهام و زودياب آن است. نقد ترجمه هاى قرآن يكى از راهبردهاى رسيدن به ترجمه هايى با ويژگى هاى پيش گفته است. در اين مقاله به بررسى ترجمه فعل هاى «كاد/ يكاد»، «لايكاد» و «لم يكد» در ترجمه آقايان مجتبوى، مكارم، فولادوند، خرمشاهى، گرمارودى، صفوى، محمدعلى رضايى اصفهانى، استادولى، و كريم زمانى پرداخته ايم. اين مترجمان در ترجمه «كاد» معادل «نزديك بود» و در ترجمه «يكاد» معادل «نزديك است» را به كار برده اند.
شايد بتوان ترجمه قرآن مجيد را در همان سال‏هاى صدر اسلام، رديابى نمود; يعنى آن هنگامى كه حضرت پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)، پس از فتح مكه در صدر گسترش اسلام و ابلاغ پيام وحى به سرزمين‏هاى همسايه برآمد و پيك‏هايى را با پيام قرآن به سوى آنها ارسال داشت.
يكى از فرخنده ترين و مهمترين رويدادهاى تاريخ يكهزار و يكصد ساله ترجمه قرآن مجيد به فارسى , ترجمه شيواى استاد عبدالمحمد آيتى , مترجم نامدار معاصر, است كه نخست بار در سال 1367 شمسى انتشار ياقت . وچاپ سوم آن با بازنگرى و اصلاحات بسيار در سال 1371ازسوى انتشارات سروش منتشر گرديده است و از اقبال عام و خاص برخوردار است .
در زبان عربى مانند هر زبان ديگرى، گاه مطلب به صورت تشبيه و تمثيل گفته مى‏ شود تا شنونده يا خواننده فكر خود را به كار اندازد و مطلب مورد نظر را بهتر و عميق‏تر دريافت كند. اين گونه سخن گفتن، از فصاحت و بلاغت و توانايى گوينده در كاربرد واژه‏ ها و تعبيرات مناسب ناشى مى‏ شود. يكى از گونه‏ هاى اين موضوع «استعاره» است كه در علم معانى و بيان بحث هاى مفصلى دارد و در شمار بسيارى از آيات قرآن كريم به كار رفته است.