ترجمه قرآن

به دلايل مختلف ، درباره امكان يا عدم امكان ترجمه قرآن كريم ، و به عبارتى «جواز» يا «عدم جواز» آن ، ميان فقها و علما بحث هاى پردامنه اى صورت گرفته است و هر يك عقيده اى خاص ابراز داشته اند و بر اثبات آن به دلايل مختلف تمسك جسته اند.
ديدگاه علماى اهل سنت : مذاهب چهارگانه فقهى اهل سنت يعنى : حنفى , مالكى , شافعى و حنبلى , هر يك در خصوص جواز يا عدم جواز ترجمه قرآن , بالاخص در نماز, فتاوى مختلفى ايراد داشته اند كه به صورت خلاصه ذكر خواهد شد.(1)
چکیده: بررسی ترجمه‌های انگلیسی قرآن در حال حاضر نشان می‌دهد عمده هدف مترجم قرآن انتقال پیام برساختی‌قرآن بدون توجه به ویژگی‌های سبکی و الگوی گفتمانی‌ قرآن است. قرآن در مقایسه با متون متعارف نثر، برساختی هنرمندانه و فصاحتی‌ بلیغ ‌دارد. ظرافت واژگانی و ‌اسلوب قرآنی ‌در بسیاری از ترجمه‌های انگلیسی قرآن خوب از کار در نیامده‌ است.
در اين مقاله، نارسايى ها و مشكلات اساسى مترجمان اعم از تسلط به هر دو زبان، امانتدارى و معادل يابى به طور گذرا اشاره مى شود و سپس راهكارهايى براى رفع اين نواقص ارائه مى شود.
چكيده تاكنون ترجمه ‏هايى كه از قرآن كريم به زبان فارسى نگاشته شده، هيچيك بى ‏اشكال نبوده‏ اند . يكى از اين ترجمه ‏ها از آن دانشمندى از اهل سنت‏ بنام شاه ولى ‏الله محدث دهلوى است .
آیا می دانید که در چه تاریخی کتاب جاوید و آسمانی ما مسلمانان به نثر زیبای فارسی برگردانیده شد؟ و انگشتان گرم کدامین دانشمند فارسی دانِ قرآن شناس، خامه را برگرفت و معانی ژرفناک و آیات شریعت را در واژگان درُّ دَری ریخت و فارسیان را به اقیانوس ژرف «قرآناً عَرَبیاً غیر ذی عوج» (سوره زمر، آیه 38) آشنا ساخت. تاریخ نگاران ادب فارسی برآنند: ایرانیان نخستین گاه، شعاع آفتاب وحی را در ترجمه تفسیر محمد بن جریر طبری (224 ـ 310 هـ ق) نظاره کردند و تا اندازه ای دشواری فهم خود را نسبت به قرآن کریم برطرف ساختند.
مقدمه: ترجمه متون مذهبي از ديرباز رونق داشته و پيروان مذاهب مختلف از آن به عنوان وسيله‌اي براي انتشار آراء و عقايد مکتبشان استفاده مي‌نموده‌اند. ترجمه کتب آسماني نيز به همين دليل به رغم موانع موجود بر سر راه آن، سرانجام جايگاهي يافته است. بيشتر بحث بر سر آن بود که مبادا با ترجمه کتب آسماني از قداست آنها کاسته شود ولي امروز بحث بر سر اين است که تا چه اندازه، مي‌توان کلام الهي را به طور صحيح ترجمه نمود و عملاً به برگرداني دقيق دست يافت.
تفسير ابوالفتوح رازى، افزون بر اين كه يكى از مهم‏ترين تفاسير شيعى است، از نظر معارفى، مطالب بسيار مهمى در اصول و فروع معارف اسلام دارد، و مطالب كلامى ارزشمندى را در خود جا داده، يكى از ذخاير مهم زبان فارسى نيز هست. اما ارزش اين كتاب در بخش‏هاى تفسير و ترجمه تفاوت‏هايى دارد، برخى از ارزش‏هاى آن مخصوص ترجمه است.
درآمد استاد حجة الاسلام و المسلمين حاج شيخ حسين انصاريان، چهره ‏اى ياد آشنا و ديرينه و در عين حال ناشناخته در عرصه معارف و علوم اسلامى به شمار مى‏ آيد. ياد آشنا از آن رو كه چهره و نام و نواى وى بويژه در وادى تبليغ و خطابه در طول چندين دهه گذشته در عرصه كشورى آشناى خاص و عام بوده است. و ناشناخته به دليل آن كه ديگر ابعاد شخصيت علمى و پژوهشى وى جز براى جمعى محدود، شناخته شده نبوده است. ده‏ها جلد تأليف با ارزش و سودمند، در موضوعات قرآن، حديث، فقه، تفسير، عرفان و اخلاق، و ترجمه‏ ها و شرح‏هاى وى بر نهج البلاغه و صحيفه سجاديّه و مصباح الحقيقه، ايشان را در زمره عالمان و مؤلفان پر تلاش عرصه پژوهش دينى قرار مى‏ دهد.
اين مقاله به دغدغه ناظر به تأمين سلامت معنى در ترجمه و به خصوص ترجمه قرآن نگاهى دارد و در آن نياز به ترجمه، رويكرد معنى گرايانه، ترجمه تفسيرى، اهميت برابرى معنايى در ترجمه و بايدها و نبايدهاى مربوط به انتقال درست معنى توضيح داده مى ‏شود، پيش نيازها و بايدها و نبايدهاى بايسته رعايت مترجم در چهار محور ارائه داده شده است: