مقالات

نامه هاى رسول اكرم(صلی الله علیه و آله) به پادشاهان و سران پس از آن كه مسلمانان از محل و منطقه پيمان صلح حديبيه باز گشتند، رسول خدا ملاحظه كرد وقت آن رسيده تا رسالت اسلام را كه خداوند وى را براى گسترش آن برانگيخته، به همه جهانيان اعلان دارد: «وَما أَرْسَلْناكَ إِلّا كافَّة لِلنّاسِ بَشِيراً وَنَذِيراً وَلكِنَّ أَكْثَرَ النّاسِ لا يَعْلَمُونَ»(سوره سبأ، 28). پيامبر خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) نامه هايى توسط فرستادگان خويش به پادشاهانى كه در دوران او فرمانروايى می كردند فرستاد و در آن نامه ها آنان را به اسلام دعوت فرمود و با مهرى كه نقش آن «محمد رسول الله» بود آنها را ممهور ساخت.
آغاز وحى محمد(صلی الله علیه وآله) به چهل سالگى كه رسيد خداوند او را مژده دهنده (به بهشت) و بيم دهنده (به كيفر الهى) به نزد مردم فرستاد: «وَما أَرْسَلْناكَ إِلّا كافَّة لِلنّاسِ بَشِيراً وَنَذِيراً وَلكِنَّ أَكْثَرَ النّاسِ لا يَعْلَمُونَ»؛ تو را به عنوان مژده دهنده و بيم دهنده براى همه مردم فرستاديم، ولى بيشتر مردم نا آگاهند.
نام و نسب پیامبر(صلّی الله علیه و آله) وى محمد بن عبدالله بن عبدالمطلب(1) و مادرش آمنه دختر وَهْب(2) است. كليّه اجداد و نياى آن حضرت از اشراف و بزرگان بوده اند. آن بزرگوار داراى نام‏هاى بسيارى غير از محمد(صلی الله علیه و آله)(3) است از جمله: احمد(4)، النبى، رسول الله، الماحى(5)، العاقب(6)، المقفى(7)، نبی الرحمة، نبىّ التوبه، نبی الملحمه، الفاتح، طه، يس، المصطفى، الرسول، النبى الأمى و ديگر نام‏ هاى مقدس.
جايگاه مريم نزد خدا عِمران پدر مريم يكى از رجال برجسته بنى اسرائيل بود، وى همسرى نازا داشت و آن زن از نعمت وجود فرزند بی بهره بود. همسر عمران با تضرع و زارى به پيشگاه خداوند، متوسل به ذات مقدس او شد تا فرزندى به او عنايت كند، و نذر كرد اگر خداوند به او فرزند پسرى عنايت كند، او را به اطاعت و فرمانبردارى خدا و خدمتِ خانه مقدس او بگمارد.
در این مقاله به شکل مفصل در بارۀ چگونگی تعیین محور و هدف یک سورۀ قرآنی صحبت خواهد شد.
هدف از سرگذشت پيامبران از مهم ترين علل و اسباب روانى كه قرآن كريم در زمينه بحث و مناقشه با مخالفين خود و مژده به رضوان الهى، پرهيز از گناه و معصيت و در تشريح پايه و اساس رسالت اسلام و اهداف آن و آرامش قلب پيامبر و ياران وى و دلالت بر حقانيّت نبوت آن حضرت مطرح كرده، همان سرگذشت پيامبران است.
‏اصلاح امت ها پس از تباهى ملتى كه در دامان استبداد رشد كند و از ناحيه فرمانروايان خود مورد ظلم و ستم قرار گرفته باشد، اخلاقش فاسد و تباه گشته و خوار و ضعيف شده و به حكم هر حاكم سركش، تن درمی دهند و اگر زمان به درازا بكشد، اين اخلاق به صورت موروثى در آمده و در ژرفاى جانشان رسوخ می كند. وضعيت بنى اسرائيل اين گونه بود.
محمد(صلی الله علیه و آله) كامل ترين سَمبُل زندگى رسول اكرم(صلی الله علیه و آله) سرشار از فضايل انسانى و صفات پسنديده و سير و سلوكى پايدار بود كه عظمت و بزرگى و اصالت و خُلق و خوى پسنديده از آن نمودار بود. خداوند او را نيكو تربيت فرمود و از گزند محيطى كه در آن می زيست مصون نگاه داشت. پيامبر(صلی الله علیه و آله) آراسته به كليه سجاياى نكوى اخلاقى بود، به همين دليل خداى متعال او را در قرآن بدين صفت توصيف فرمود: «وَإِنَّكَ لَعَلی خُلُقٍ عَظِيمٍ».
مقدّمه‌ قضاوت‌ و حكومت‌ شعبه‌ای از شعبه‌ها و شأنی از شؤون‌ ولايت‌ است‌. و ولايت‌ امری بس‌ بزرگ‌ و شأنی بسيار بلند مرتبه‌ است‌. زيرا ولايت‌ عبارت‌ است‌ از حكومت‌ بر جان‌ و مال‌ و ناموس‌ و آبرو و ديگر شؤون‌ مردم‌ و تصرّف‌ در آنها. و در حقيقت‌، ولايت‌ عبارت‌ است‌ از رهبری و بدست‌ داشتن‌ مصالح‌ مردم‌ و بهره‌برداری از نعمت‌های الهی و به‌ ثمر رسانيدن‌ استعدادهای نهفته‌ در وجود آنها به‌ بهترين‌ و كاملترين‌ وجه‌.
پيامبران و فرستادگان، كسانى هستند كه خداوند آنان را از ميان افراد بشر برگزيده است. آنان حاملان رسالت او براى بندگانش بوده و گروندگان به خدا و نيك كرداران را به پاداش نيكو در دنيا و آخرت مژده می دهند و كافران و بدكاران را از كيفر و عذاب سخت بر حذر می دارند. خداوند سبحان در اين زمينه فرموده است: «وَمانُرْسِلُ المُرْسَلِينَ إِلّا مُبَشِّرِينَ وَمُنْذِرِينَ فَمَنْ آمَنَ وَأَصْلَحَ فَلا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلا هُمْ يَحْزَنُونَ»؛(1) ما پيامبران را مژده دهنده و بيم دهنده می فرستيم، بنابراين كسانى كه ايمان آورده و رفتارى شايسته در پيش گرفتند بيمناك نبوده و اندوهگين نشوند.