انوری شاعر بزرگ قرن ششم، از شاعرانی است که در کنار فردوسی و سعدی، از پیامبران شعر فارسی به شمار رفته است؛ البته این نکته قدری قابل تأمل است. شاید برای برخی این سؤال پیش می آید که چرا با وجود شاعران بزرگی همچون: حافظ، مولانا، سنایی، عطار، خیام و نظامی، انوری یکی از سه پیامبر شعر فارسی خوانده می شود؟
در میان شاعران ایران زمین حکیم ابوالقاسم فردوسی، جایگاهی خاص دارد. فردوسی در جای جای شاهنامه یا «نامه باستان» انسان را به خداپرستی دعوت کرده، و آن را نشانه خردمندی و یگانه راه سعادت می داند. حکیم توس چون با دانش عمیق و ژرف اندیشی به مذاهب و فرقه ها نظر افکنده، تشیع را آرمانی انسانی و تنها راه رستگاری می شمارد.
مولوی به مناسبتهای مختلف، تفسیر آیاتی از قرآن را بیان کرده و آنها را در قالب هایی که درس آموز باشد ریخته است. که هر چه بیشتر در آن دقّت شود، آفاق بیشتری کشف می شود.
زُیـن لِـلـنّـاس حـق آراسـتـه اسـت ز آنچه حق آراست چون دانند جست
به آیه 14 از سوره آل عمران اشاره دارد: «زُینَ لِلناسِ حُبُّ الشَّهَوات مِنَ النِّساءِ وَ البَنینَ وَ القَناطیرَ المُقَنطرة…؛
اشعار امام امت بیت الغزل معرفت است. مجموعه ای الهام گرفته از آیات قرآن کریم و روایات ائمه معصومین(علیهم السلام)، که از روح بلند و آسمانی امام تراویده و به کسوف الفاظ در آمده است.
حکیم ابوالمجد، مجدود بن آدم سنایی غزنوی از عارفان و شاعرانی است که علاوه بر مهارت بالا در شعر و شاعری؛ با قرآن و حدیث و معارف دینی نیز، هم آشنایی بسیاری داشت و هم ایمان و اعتقادی استوار. از این روی نشانه های بسیاری از تجلّی قرآن، حدیث و معارف دینی به زبانی شیوا و ساختاری هنری، در سروده های او دیده می شود.
ناصر خسرو، شاعر بزرگ سده پنجم، شاعری مسلمان و معتقد است، در کار دین داری سخت استوار و جدی. شعر او نیز ابزاری است در راه گسترش ایمان و اعتقاد دینی، نه وسیله ای برای سخنوری و هنرنمایی، از این روی، بسیار طبیعی است که او بیشتر از شاعران دیگر به قرآن و حدیث و آموزه های دینی رو کند و از آنها در شعر خویش یاری گیرد و دیوان خویش را از متون دینی سیراب سازد. اینک نمونه هایی از بهره گیریهای او از قرآن مجید:
ایزد زی خویش همی خواندت
ای شـده فتـنـه به زمیـن وزمان
دیوان، ص 14
هفت شهرعطار
عطار، از عارف شاعرانی است که شیفته عرفان و قرآن است و ازین روی در سروده های او که یکسره عرفانی ایمانی است ، باز تاب و تجلی کلام خدا را به فراوانی می بینیم، اینک نمونه هایی از آن:
امروزه، شعر نو توانسته است به عنوان یک سبک ادبی مستقل جای خود را در عرصه ادبیات فارسی محکم کند. این نوع شعر ویژگی های خاص خود را دارد که نمی توان به آن در قالب ادبیات کهن نگریست. لطافتها، ظرافتها و زیبایی های شعر نو به گونه ای است که کمتر ادب دوستی از کنار آن بی تفاوت می گذرد.
دولت قرآن
اینک که گونه ها و شیوه های اثرگذاری قرآن برشعر و ادب فارسی را بررسیده و باز نموده ایم، به سراغ بزرگان شعر فارسی می رویم وبا گلگشتی در کوچه باغ های شعر و سرود آنان، نمونه هایی از اثر پذیری های آنان را از قرآن کریم به تماشا می نشینیم.
